Ποιος είναι ο καλύτερος και απλούστερος εργαστηριακός δείκτης
για την παρακολούθηση μιας φλεγμονώδους αρθρίτιδας;;;
Δρ Αχιλ. Ε. Γεωργιάδης, Ρευματολόγος,
Πολλές φορές στο εξωτερικό μας ιατρείο έρχεται ένας/μία ασθενής με διαγνωσμένη φλεγμονώδη αρθρίτιδα όπως π.χ. Ρευματοειδή αρθρίτιδα, Ψωριασική αρθρίτιδα ή Αγκυλωτική σπονδυλαρθρίτιδα και χρειάζεται απλώς να αξιολογήσουμε εάν η νόσος είναι σε ενεργό φάση ή όχι και ακόμη εάν η ήδη χορηγηθείσα θεραπεία μείωσε την ενεργότητα της νόσου ή όχι, και πόσο, συγκριτικά με την προηγούμενη επίσκεψη.
Μέχρι τώρα η λύση ήταν να πάρουμε όλες τις απαραίτητες πληροφορίες: 1) Από τον ασθενή, 2) Από μια εμπεριστατωμένη κλινική εξέταση και 3) Από κάποιες ειδικές εργαστηριακές εξετάσεις. Θεωρητικά αυτό θα πρέπει να γίνεται κάθε 3 μήνες. Η πραγματικότητα όμως στην Ελλάδα δείχνει ότι γίνεται σπάνια και συνήθως γίνεται 2 ή 1 φορά τον χρόνο. Σε αυτό βοηθά και η άυλη συνταγογράφηση η οποία είναι πολύ εξυπηρετική για τον ασθενή αλλά όχι τόσο επιστημονική σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες των ανά τον κόσμο ρευματολογικών εταιρειών για την συστηματική παρακολούθηση μιας χρόνιας φλεγμονώδους πάθησης όπως αυτές που προαναφέρθηκαν. Μέχρι σήμερα η ποσοτική μέτρηση της CRP είναι γνωστό ότι μπορεί να αξιολογήσει μια φλεγμονή διότι μείωση της CRP κατά 25% ή και περισσότερο από το επίπεδο της προηγούμενης μέτρησης, υποδηλώνει ύφεση της φλεγμονής, με προγνωστική αξία μεγαλύτερη από 97%
Σε μία πρόσφατη μελέτη μετρήθηκε o λόγος CRP/λευκωματίνη σε 256 ασθενείς που έπασχαν από αξονική σπονδυλαρθρίτιδα (102), Ψωριασική αρθρίτιδα (54) και Ρευματοειδή αρθρίτιδα (100). Η λόγος CRP/λευκωματίνη προσδιορίζεται διαιρώντας την CRP με τη μέτρηση της λευκωματίνης, είναι ένα καθιερωμένο σύστημα βαθμολόγησης που χρησιμοποιείται για τον προσδιορισμό του βαθμού και της δραστηριότητας μιας φλεγμονώδους νόσου, και θεωρείται πιο χρήσιμος δείκτης για την φλεγμονή από την απλή CRP ή την λευκωματίνη μόνο. Φυσικά σε όλους τους ασθενείς έγιναν και όλες οι υπόλοιπες γνωστές εξετάσεις που κάνουμε για την παρακολούθηση μιας φλεγμονώδους νόσου.
Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι ηαναλογία C-αντιδρώσας πρωτεΐνης προς λευκωματίνη ήταν σημαντικά υψηλότερη σε ασθενείς που είχαν ενεργή νόσο με στατιστικά ευρήματα p 0,001 για την Αγκυλωτική, p = 0,006 για την Ψωριασική και p0,001 για την Ρευματοειδή και τα ποσοστά μεταβαλλόντανε ανάλογα με την ενεργότητα της νόσου. Οι ρευματικές παθήσεις όπως είναι γνωστό είναι χρόνιες νόσοι που εξελίσσονται με εξάρσεις και υφέσεις. Κανένας άλλος δείκτης φλεγμονής από τους υπόλοιπους που μετρήθηκε δεν είχε αυτό το υψηλό επίπεδο ευαισθησίας ( ClinRheumatol.. 2023. doi: 10.1007/s10067-023-06703-8).
Συμπερασματικά εάν ο γιατρός μετρά μόνο την αναλογία C-αντιδρώσας πρωτεΐνης προς λευκωματίνη κάθε τρείς μήνες πριν γράψει την 3μηνη ή εξάμηνη άυλη συνταγή και ο/η ασθενής δεν έχει παρουσιάσει ταυτόχρονα με την γνωστή νόσο των αρθρώσεων του κάποια άλλη φλεγμονώδη νόσο από π.χ. μικροβιακή λοίμωξη, νεοπλασία, αγγειακό επεισόδιο, εγκυμοσύνη (μετά τον τρίτο μήνα) που και αυτές την αυξάνουν ή λαμβάνει φάρμακα όπως αντισυλληπτικά (ψευδώς θετικό), στατίνες, ή ΑCΕ μαζί με β-αναστολέα που την μειώνουν, τότε μπορεί να έχει μια γνώμη σε πιο στάδιο ενεργότητας βρίσκεται η φλεγμονώδη αρθρίτιδα του ασθενούς του πριν αλλάξει ή διατηρήσει την ίδια την θεραπεία.
Φυσικά, και το τονίζω, η CRP δεν αντικαθιστά την ιατρική επίσκεψη αλλά σε αυτό το κράτος ζούμε και πρέπει να προσαρμοστούμε όπως έχουμε κάνει σε πολλά άλλα πράγματα.
O Κομφούκιος είχε πει: «Η συνεχής προσαρμογή με σκοπό να ταιριάζουμε με τις επιθυμίες των άλλων, σκοτώνει την Τελειότητα», σωστό αλλά και ο Stephen Hawking τόνιζε ότι «Ευφυΐα είναι η ικανότητα προσαρμογής στην αλλαγή». Η επιλογή ποια άποψη θα διαλέξετε από τις δύο εξαρτάται από εσάς. Εγώ προτιμώ την δεύτερη.